Artikel CMTC – feb. 2023

Cutis marmorata telangiectatica congenita: Incidence of extracutaneous manifestations and a proposed clinical definition.

Een van de uitdagingen van CMTC is het precies definiëren wat het is en over welke andere dingen we ons zorgen moeten maken als iemand CMTC heeft.

Hoewel veel vasculaire moedervlekken worden gedefinieerd door het overheersende bloedvat waaruit ze voortkomen, zoals lymfatische of veneuze misvormingen, is CMTC anders. Het wordt meestal gedefinieerd door het patroon van de bloedvaten op de huid, dat een netwerkachtig patroon vormt, vaak in combinatie met gebieden met huidatrofie. Dit definitieprobleem heeft het ook moeilijker gemaakt om de oorzaak of oorzaken van CMTC te vinden.

Steeds vaker worden oorzaken van vasculaire moedervlekken ontdekt door kleine stukjes huid of ander weefsel te nemen en daar een genetische test op los te laten om mutaties in het DNA/genen te vinden. Dit worden ‘somatische’ mutaties genoemd omdat ze zich alleen in het aangetaste weefsel bevinden en niet in het bloed van de getroffen individuen. Deze onderzoeken hebben tot enkele zeer belangrijke ontdekkingen geleid. Veel lymfatische misvormingen zijn bijvoorbeeld te wijten aan mutaties in het weefsel in een gen genaamd PIK3CA. Veel veneuze misvormingen zijn te wijten aan mutaties in een gen genaamd Tek.

Sommige onderzoeken melden enkele gevallen van genmutaties bij CMTC, maar het zijn maar een klein aantal en de bevindingen zijn inconsistent. Schuart et al. (Eur J Med Genet 2022;65 (5) 104472) vonden bijvoorbeeld somatische mutaties bij drie patiënten met CMTC als gevolg van GNA11, een gen waarvan bekend is dat het wijnvlekken veroorzaakt. Maar bij nadere beoordeling van deze drie patiënten bleken ze een netachtig patroon te hebben dat vaker wordt gezien bij wijnvlekken, die een fijner netachtig patroon hebben dan het grove patroon van CMTC en zonder gebieden met verdunning (atrofie) van de huid. Davies et al (J Am Acad Dermatol. 2022;87:162-164) rapporteerden over drie gevallen waarin somatische mutaties in AKT3 pE17 werden gevonden. Eén van deze had vrij klassieke huidkenmerken van CMTC, maar twee niet. Eén aandoening die wijdverspreide ernstige CMTC veroorzaakt, is het Adams-Oliver-syndroom (AOS). Deze aandoening is het gevolg van kiembaanmutaties (niet alleen weefsel) in verschillende genen, waaronder ARHGAP31, DLL4, NOTCH1, RBPJ, DOCK6 en EOGT. Maar de meeste patiënten met CMTC hebben geen AOS. Vaker hebben ze meer gelokaliseerde CMTC.

In een belangrijk recent artikel, getiteld ‘Cutis marmorata telangiectatica congenita: Incidentie van extracutane (niet met de huid geassocieerde) kenmerken en een voorgestelde klinische definitie’ door Downey et al. gepubliceerd in Pediatric Dermatology in februari 2023 (2023;40:820–828; DOI: 10.1111/pde.15377) is gekeken naar een groot aantal patiënten (78, waaronder 47 eerder gemelde gevallen en 31 nieuwe gevallen) om te proberen diagnostische criteria beter te definiëren en te kijken naar de aan- of afwezigheid van extracutane kenmerken. Zeventien van deze gevallen hadden gegeneraliseerde CMTC en bijna 80% van deze gevallen voldeden aan de criteria voor de aandoening Adams-Oliver-syndroom (AOS), een erfelijke aandoening waarvan bekend is dat deze ernstige gegeneraliseerde CMTC veroorzaakt. In de overgrote meerderheid van de andere gevallen bleef CMTC beperkt tot één extremiteit en kwamen extracutane afwijkingen zeer zelden voor. De meesten zonder AOS hadden klachten zoals atrofie, ulceraties of afbraak van de buitenste lagen van de huid (erosion). De meesten hadden echter geen andere bevindingen buiten de huid, behalve een minderheid met asymmetrie van de ledematen die in de loop van de tijd zelfs verbeterde. Dit artikel bevat ook een mooie tabel (tabel 2) waarin andere aandoeningen worden opgesomd die op CMTC kunnen lijken, waaronder meestal reticulaire wijnvlekken (ook wel capillaire misvorming genoemd) en geselecteerde andere aandoeningen.

Door Prof. Dr. Ilona J. Frieden, kinderdermatoloog, San Francisco, USA