Huidaandoeningen en psychologische aspecten
Huidaandoeningen kunnen ook psychologische aspecten hebben
Er zijn bij huidziekten twee psychologische aspecten te onderkennen.
Het eerste is dat degene met een huidziekte er anders uitziet dan de ander en hierdoor opvalt in de negatieve zin. Je krijgt ook als kind al vragen over het zichtbare deel van je aandoening. Dit kan al een negatieve invloed hebben op degene met de aandoening waardoor deze in de omgang met anderen anders wordt behandeld (school, zwembad, strand, etc.).
Het tweede is de invloed van je stemming, of met een mooie uitdrukking ´geestelijke gesteldheid´ op je lichaam. Als je ´lekker in je vel zit´ voel je je lichamelijk ook beter.
Verminderde afweer
Een echte psychologische schok of een zeer emotionele gebeurtenis kan ons niet alleen ziek en futloos doen voelen, maar kan ons ook lichamelijk ziek maken. Diverse onderzoeken hebben aangetoond dat een aantal ziekten deels ontstaat door de geestelijke toestand waarin wij verkeren. Diep verdriet kan onze afweer verminderen. De wil om te leven is zeer belangrijk. Een voorbeeld is het overlijden van een partner dat zo´n psychische schok veroorzaakt bij de andere partner dat het immuun- en afweersysteem wordt aangetast. Ons immuunsysteem beschermt ons tegen allerlei ziekten. Wanneer nu dit systeem wordt aangetast dan worden wij kwetsbaarder voor allerlei ziekten. Naarmate wij ouder worden, neemt dit systeem ook nog in kracht af met als consequentie dat ouderen extra kwetsbaar worden. Dit zou kunnen verklaren waarom juist bij oudere mensen na het overlijden van hun partner zij sneller ziek worden dan wanneer een jong persoon ditzelfde overkomt.
Relatie psychische stress en emotionele schok
Hoewel de relatie tussen psychische stress en emotionele schok en ziekten eigenlijk wetenschappelijk gezien nauwelijks is aan te tonen, wijst toch alles in die richting. De tak binnen de wetenschap die zich hiermee bezighoudt heet ´psycho-neuro-immunologie´; en deze heeft ontdekt dat er een bepaald deel van de hersenen hierin een grote rol speelt. Dit deel is gevoelig voor emoties en geeft deze door aan het centrale zenuwstelsel en hormoonstelsel. Hierop reageren weer de bijnieren die bij negatieve emoties bepaalde stoffen afscheiden. Deze afgescheiden stoffen zijn op hun beurt weer belangrijk voor ons afweersysteem. Misschien werken zij zelf negatief op het afweersysteem, maar het zou ook kunnen dat die stoffen ook weer een reactie oproepen in de hersenen. De conclusie is vrij zeker dat psychologische schokken en emotionele stress ons afweersysteem aantasten. Voorbeelden van auto-immuunziekten waarvan bekend is dat emotionele stress een rol speelt zijn: allergieën, eczeem en soms suikerziekte.
Positieve opstelling
Een psychologische schok of emotionele stress is niet de oorzaak van het ontstaan van een ziekte. De aanleg moet wel aanwezig zijn. De negatieve invloed van de geest zorgt ervoor dat ons afweersysteem verzwakt waardoor die ziekte de kans krijgt om toe te slaan. Het is een bekend fenomeen dat sommige kankerpatiënten op wonderbaarlijke wijze genezen zonder dat daarvoor een medische verklaring is te geven. Een aantal van deze mensen is psychologisch onderzocht waarbij bleek dat ondanks de verschillende leefstijlen er bepaalde overeenkomsten naar voren kwamen. Nadat deze mensen hadden gehoord dat zij ernstig ziek waren, hadden zij hun leven drastisch veranderd. De rode draad was dat de mensen vrolijker waren geworden, optimistischer en actiever. Je kunt stellen dat er een verband is tussen denken, emoties en het immuunsysteem. Het blijkt uit de praktijk dat een positieve en actieve opstelling belangrijk is. Je moet alleen wel uitkijken met de stelling dat wanneer je actief en vrolijk leeft je niet ziek zult worden.
Gevoelens uiten
Het gevoel controle over je leven te hebben, situaties aan te kunnen en het gevoel hebben dat je stevig in je schoenen staat, werkt gezondheidsbevorderend. Wat wel moet worden opgemerkt is dat je niet moet denken dat je niet verdrietig mag zijn. Het is belangrijk gevoelens te uiten en niet te blijven rondlopen met zaken als verdriet en frustraties. Dit heeft ook een negatieve invloed op het afweersysteem.
Compliment
Een eenvoudig gebaar als een arm om je schouder of een complimentje kan een enorme positieve uitwerking hebben. Een mooi voorbeeld hiervan is het beroemde kusje op een zere plek bij een kind. Dit blijkt vaak een wonderbaarlijk genezende werking te hebben. Verdriet en emoties met anderen delen, lucht ook op (denk maar aan de uitdrukking: ‘gedeelde smart is halve smart’). Samenvattend kun je stellen dat verdriet en emoties niet zijn te vermijden, maar ze moeten wel goed worden verwerkt.
Met dank aan Dr. W.W. van der Schaar (medisch psycholoog)